Szkoła podstawowa

Sześcioletnia szkoła podstawowa wprowadzona została na mocy Ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty z dnia 25 lipca 1998 r. (Dz.U. nr 117 poz. 759).
Jest to szkoła, w której w inny sposób jest zorganizowane kształcenia i inne są cele. Cele nauczania i organizacja kształcenia w szkole podstawowej określa podstawa programowa (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół oraz kształcenia w profilach w liceach profilowanych - załącznik nr 2).
Nauczyciele w szkole podstawowej dostosowują sposób przekazywania odpowiedniej wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw uczniów do naturalnej w tym wieku aktywności dzieci, umożliwiają im poznawanie świata w jego jedności i złożoności, wspomagają ich samodzielność uczenia się, inspirują je do wyrażania własnych myśli i przeżyć, rozbudzają ich ciekawość poznawczą oraz motywację do dalszej edukacji.
Edukacja w szkole podstawowej, wspomagając rozwój dziecka jako osoby i wprowadzając je w życie społeczne, powinna przede wszystkim:

1. prowadzić dziecko do nabywania i rozwijania umiejętności wypowiadania się, czytania i pisania, wykonywania elementarnych działań arytmetycznych, posługiwania się prostymi narzędziami i kształtowania nawyków społecznego współżycia,
2. rozwijać poznawcze możliwości uczniów, tak aby mogli oni przechodzić od dziecięcego do bardziej dojrzałego i uporządkowanego rozumienia świata,
3. rozwijać i przekształcać spontaniczną motywację poznawczą w motywację świadomą, przygotowywać do podejmowania zadań wymagających systematycznego i dłuższego wysiłku intelektualnego i fizycznego,
4. rozbudzać i rozwijać wrażliwość estetyczną i moralną dziecka oraz jego indywidualne zdolności twórcze,
5. umacniać wiarę dziecka we własne siły i w zdolność osiągania wartościowych i trudnych celów,
6. rozwijać zdolność odróżniania świata rzeczywistego od wyobrażonego oraz postaci historycznych od fantastycznych,
7. kształtować potrzeby i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie i sprawność fizyczną; wyrabiać czujność wobec zagrożeń dla zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego,
8. rozwijać umiejętności dziecka w poznawaniu siebie oraz otoczenia rodzinnego, społecznego, kulturowego, technicznego i przyrodniczego dostępnego jego doświadczeniu,
9. wzmacniać poczucie tożsamości kulturowej, historycznej, etnicznej i narodowej,
10. stwarzać warunki do rozwoju wyobraźni i ekspresji werbalnej, plastycznej, muzycznej i ruchowej,
11. zapewniać warunki do harmonijnego rozwoju fizycznego i psychicznego oraz zachowań prozdrowotnych,
12. zapewniać opiekę i wspomagać rozwój dziecka w przyjaznym, bezpiecznym i zdrowym środowisku w poczuciu więzi z rodziną,
13. uwzględniać indywidualne potrzeby dziecka i troszczyć się o zapewnienie mu równych szans,
14. stwarzać warunki do rozwijania samodzielności, obowiązkowości, podejmowania odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie,
15. stwarzać warunki do indywidualnego i grupowego działania na rzecz innych dzieci.

Nauczyciele powinni współdziałać na rzecz tworzenia w świadomości uczniów zintegrowanego systemu wiedzy, umiejętności i postaw. Ma to szczególne zastosowanie w nauczaniu początkowym.
Kształcenie w szkole podstawowej podzielone jest na dwa etapy o wyróżnionych celach edukacyjnych: etap pierwszy obejmuje klasy I-III, etap drugi - klasy IV-VI.
Integracji wiedzy nauczanej w szkole na różnych etapach kształcenia służy wprowadzenie:

1. kształcenia zintegrowanego w klasach I-III szkoły podstawowej,
2. bloków przedmiotowych,
3. ścieżek edukacyjnych.

Pierwszy etap edukacyjny jest łagodnym przejściem od wychowania przedszkolnego do edukacji prowadzonej w systemie szkolnym. Ma ono charakter zintegrowany (patrz: bloki przedmiotowe - nauczanie zintegrowane). Zajęcia edukacyjne prowadzi nauczyciel (nauczyciele), według ustalonego przez siebie planu, dostosowując czas zajęć i przerw do aktywności uczniów. Nauczyciel (nauczyciele) powinien układać zajęcia w taki sposób, aby zachować ciągłość nauczania i doskonalenia podstawowych umiejętności.
W drugim etapie edukacyjnym wprowadza się tradycyjne przedmioty nauczania i bloki przedmiotowe oraz ścieżki edukacyjne (patrz: ścieżki edukacyjne).
Działalność edukacyjna szkoły powinna być określona przez:

1. szkolny zestaw programów nauczania, który, uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego,
2. program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli.