Szanowni Państwo, do skrzynki pocztowej serwisu Reforma Oświaty napływa wiele listów. Serdecznie dziękujemy i zapraszamy do dalszej korespondencji: reforma_oswiaty@wsip.com.pl
Niektóre z pytań i zgłaszanych problemów publikujemy, mając przeświadczenie, że odpowiedzi zainteresują szersze kręgi nauczycielskiego środowiska.

• Awans
• Godziny nadliczbowe
• System oceniania wewnątrzszkolnego
• Nauczyciel sztuki - zaproszenie do współpracy
• Tworzenie programów do szkół ponadpodstawowych
• Scenariusze lekcji języka polskiego do gimnazjum
• Podstawa programowa MEN do nauczania fizyki w gimnazjum
• Internet w szkole
• Gimnazjum dla dzieci upośledzonych umysłowo
• Pytanie o liczbę dzieci w klasie po reformie
• Plan edukacyjny szkoły podstawowej
• Ocena z zachowania

Jestem nauczycielem sztuki / plastyki w szkole podstawowej i gimnazjum. Posiadam następujące wykształcenie: wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym - wychowanie plastyczne (UMK Toruń - Wydział Sztuk Pięknych), pierwszy stopień specjalizacji zawodowej, staż pracy: 16 lat, Podyplomowe Studium Kształcenia Blokowego - Humanistyka (doskonalące), Studia Podyplomowe z Historii i Wiedzy o Społeczeństwie (kwalifikacyjne), różnorodne kursy i warsztaty doskonalące (m.in. w zakresie integracji treści plastyki i muzyki oraz multimediów).

Spotykam się z opiniami podważającymi moje dotychczasowe kwalifikacje i uznającymi jedynie kurs kwalifikacyjny w zakresie sztuki jako obowiązujący w nauczaniu przedmiotu. Proszę o stosowne wyjaśnienie powyższego problemu w świetle obowiązujących aktów prawnych - proszę o podanie podstawy prawnej wraz z wykładnią.

Maria pawelbusz@poczta.fm (woj. warmińsko - mazurskie)

Droga Pani Mario,
Rzeczywiście, podważanie Pani kwalifikacji może budzić zdumienie. Nie napisała Pani jednak, kto je podważa. Można się odwoływać do swojego kuratora. Ja jednak radziłabym wyjaśnić to w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Jest tam grupa prawników, którzy wyjaśniają najbardziej zawiłe niuanse uznawania kwalifikacji nauczycielskich.

Adres internetowy MEN to: www.men.waw.pl/aktual/awans/awans.htm

A może łatwiej Pani będzie zadzwonić pod numer informacji MEN:
(0-22) 620 00 59 w godzinach 10.00 - 14.00
Informacje o awansie zawodowym można uzyskać w każdy poniedziałek.
We wtorek odpowiadają na pytania specjaliści od finansów.
We środę - można uzyskać informacje o wdrażaniu reformy.
W czwartek - o wysokości wynagrodzeń wynikających z Karty Nauczyciela.
W piątek - omawiane są sprawy szkolnictwa wyższego.
Życzymy powodzenia,

Redakcja

Bardzo Was proszę wyjaśnienie sprawy opieki nad dziećmi w godzinach poza obowiązującym przydziałem godzin -- to jest w moim przypadku 18. Często wyjeżdżam z młodzieżą na zawody sportowe. W związku z tym biorę pełną odpowiedzialność karną za powierzone mi dzieci. Zgodnie z postanowieniami Karty Nauczyciela, godzina nadliczbowa, to każda godzina dydaktyczna, wychowawcza, opiekuńcza -- przepracowana z dzieckiem. Domagam się wynagrodzenia za moją pracę. Czy mam rację? Proszę Was o odpowiedź. Bardzo na Was liczę. Jeżeli podałem za mało informacji dotyczących problemu, to napiszcie do mnie.
Wasz czytelnik i sympatyk
(nazwisko i adres znane redakcji)

Szanowny Panie,
Wszelkie sprawy dotyczące wynagradzania nauczycieli poza obowiązującym przydziałem godzin reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 lutego 2000 zmieniające Rozporządzenie w sprawie wynagradzania nauczycieli (Dziennik Ustaw z 2000 r., nr 12, poz. 141. Tekst jest publikowany także na stronach internetowych MEN: http://www.men.waw.pl/prawo/rozp_50.html). A swoją drogą warto pamiętać, że nigdy nie płacono za godziny spędzone z młodzieżą na wycieczkach i zielonych szkołach jak za lekcje. Taka jest specyfika naszej pracy.

Z najlepszymi życzeniami
Redakcja

System oceniania wewnątrzszkolnego

Bardzo prosimy o nadesłanie aktualnie opracowanych systemów oceniania dla wszystkich przedmiotów dla szkoły podstawowej i gimnazjum.
Marcin: startc@poczta.onet.pl

Szanowni Państwo,
System oceniania wewnątrzszkolnego wszystkich przedmiotów i bloków przedmiotowych opracowuje każda szkoła na swoje potrzeby. Jest to wynik pracy wszystkich nauczycieli uczących na danym poziomie. Niektórzy publikują takie opracowania na łamach czasopism nauczycielskich, ale nie sądzę, żeby można to było zawsze przenieść do innej szkoły. Proponuję bardzo dokładnie przeczytać nr 17 Biblioteczki reformy MEN, gdzie są opisane wszystkie zasady i procedury tworzenia szkolnego systemu oceniania wraz z podstawami prawnymi (str. 1-16) oraz listą osób wytypowanych przez kuratorów oświaty do prowadzenia nadzoru oceniania (str. 17). Biblioteczkę reformy otrzymuje każda szkoła.
Życzymy powodzenia.

Nauczyciel sztuki - zaproszenie do współpracy

Droga Redakcjo! Poszukuję osób, które rozumieją istotę nowego przedmiotu "sztuka". Widzę "sztukę" jako przedmiot przygotowujący dziecko do odbioru sztuki i wyzwalania twórczości, a nie jako plastykę i muzykę osobno. W sztuce jest więcej, jest teatr, dzieło literackie a nawet sztuka użytkowa a pewnie jeszcze inne fascynujšce zagadnienia. Jeśli się bardzo chce, to można we wszystkim, co nas otacza, ją znaleźć.
Jeśli ktoś myśli podobnie, a ma dorobek zawodowy czy naukowy w zakresie doskonalenia nauczycieli, zapraszam do twórczej debaty i współpracy.
Ewa Arciszewska: arciszew@men.waw.pl

Jeśli zechcą Państwo opisać swoje doświadczenia związane z prowadzeniem zajęć tego przedmiotu, to z radością opublikujemy listy i oczywiście prześlemy je pani Ewie Arciszewskiej.

Tworzenie programów do szkół ponadpodstawowych

Szanowni Redaktorzy, Nareszcie udało mi sie znaleźć w miarę solidne miejsce w Sieci, w którym mam nadzieję zapoznać sie z najnowszymi "trendami" w edukacji. Jestem dyrektorem szkoły ponadpodstawowej i w związku z tym pilnie poszukuję informacji o "metodykach" wprowadzania zmian w szkole średniej. Jestem TERM-owcem i NOWOSZKOŁ-owcem, zapoznałem sie z ideami i technikami tych programów - ba, sam je propagowałem -- ale mam świadomość, że "to już było" i w wyniku zderzenia z rzeczywistością mie zawsze dało się skonsumować właściwie. Poszukuję informacji o źródłach wiedzy o metodologii i technikach tworzenia programów, o metodologii oceny - oczywiście możliwie najnowszych. Poszukuję również informacji na przedstawione tematy w Internecie. Będę zobowiązany, jeżeli zareagujecie na moje sugestie i zamieścicie na waszych stronach o reformie informacje o tej tematyce. Myślę, że oczekuje na nią więcej dyrektorów szkół.
Z pozdrowieniami, niezależnie od skutku
Józef Paszuk, jpaszuk@zse.cso.com.pl, jofpask@usa.net

Szanowny Panie Józefie,
Bardzo dobrze, że interesuje się Pan programami szkoły ponadpodstawowej znacznie przed terminem rozpoczęcia reformy w tych szkołach. Ministerstwo Edukacji Narodowej obiecuje wiosną 2000 roku przygotować część dokumentów (przede wszystkim podstawę programową). Wtedy zaczną powstawać programy, podręczniki itp. Ale Pan, jako TERM-owiec i edukator "Nowej Szkoły", jest do tych prac bardzo dobrze przygotowany. Techniki tworzenia programów, podręczników i innych materiałów edukacyjnych są opisane w zeszycie Projektowanie programu "Nowa Szkoła", a także w książce Program szkolny, założenia, zasady, problematyka A.C. Ornsteina i A.C. Hunkinsa (WSiP, Warszawa, 1998).

Jeżeli myśli Pan o tworzeniu własnego programu, to na pewno trzeba go przygotowywać w całym zespole nauczycieli Pana szkoły. Może warto też zaprosić do pomocy drugiego edukatora, żeby Pana wspomógł? Z całą pewnością będzie mógł Pan skorzystać także z gotowych programów, które przygotuje nasze Wydawnictwo.
Życzymy powodzenia

Scenariusze lekcji języka polskiego do gimnazjum

Poszukuję scenariuszy lekcji języka polskiego do pierwszej klasy gimnazjum. Byłbym bardzo zobowiązany, gdyby państwo udzielili mi informacji, pod jakim adresem w Internecie mogę takie scenariusze znaleźć, a jeśli nie ma ich w Internecie, to gdzie ich szukać. Interesuję się także wprowadzaniem form dziennikarskich na lekcjach języka polskiego i również podtrzebuję porad dydaktycznych na ten temat. Będę bardzo wdzięczny za wszelką pomoc. Łączę wyrazy szacunku, Paweł Sawicki, Telewizja Kablowa Gim-Sat Sanok
dami-tv@ks.onet.pl

Szanowny Panie Pawle,
Lekcje języka polskiego w gimnazjum dopiero się zaczęły i nie należy się spodziewać wielu dostępnych scenariuszy. Radzę jednak zapoznać się z programem WSiP SA dla gimnazjum Świat w słowach i obrazach (autorstwa Teresy Bugajskiej, Marii Gudro, Małgorzaty Małachowskiej, Elżbiety Tomińskiej, Grażyny Witak-Wcisło, Teresy Zawiszy-Chlebowskiej, Marii Magdaleny Wojterskiej, WSiP SA, Warszawa 1999), zatwierdzonym przez MEN pod numerem 4014-72/99.
Ideą główną tego programu jest odejście od encyklopedycznego przekazu wiadomości. Nawiązuje on do treści filozofii, sztuk plastycznych, muzyki, kultury masowej i edukacji multimedialnej. Myślę, że znajdzie Pan tu wiele ważnych treści inspirujących do tworzenia własnych programów.
Życzymy powodzenia

Podstawa programowa MEN do nauczania fizyki w gimnazjum

Proszę o adres strony omawiającej podstawę programową MEN z fizyki I kl. gimnazjum.
Nauczycielka fizyki
karkam1@priv3.onet.pl

Szanowna Pani,
Podstawa programowa znajduje się na stronach internetowych MEN. Można ją również znaleźć w Dzienniku Ustaw nr 14 z 27 lutego 1999 r. i w wielu innych wydawnictwach, np. Reforma oświaty WSiP SA, 1999, a także w 9. zeszycie Biblioteczki Reformy MEN (str. 36). O tym, jak realizować podstawę programową, można się dowiedzieć, czytając omówienia autorskich programów nauczania w 12. zeszycie Biblioteczki Reformy MEN (str. 35). My polecamy Pani program nauczania: Fizyka i astronomia (autorstwa prof. Jerzego Gintera, Karola Hercmana, Ewy Kurek i Włodzimierza Natorfa, WSiP 1999, poz. MEN 4014-201/99). Wersji książkowej programu towarzyszy zestaw edukacyjny:

• podręcznik Fizyka I gimnazjum
• dwa zeszyty ćwiczeń
• programy komputerowe
• książka nauczyciela

Internet w szkole

Szanowni Państwo, wraz z kilkoma kolegami planujemy założenie Internetu w naszej rodzimej Szkole Podstawowej w Pożogu. Rozpoczynamy rozmowy z TP SA i chcemy wiedzieć, czy możemy w tym przedsięwzięciu liczyć na czyjąś pomoc finansową, a jeżeli tak, to w jakim zakresie? Prosimy o udzielenie odpowiedzi na nurtujące nas pytanie.
pawelsie@friko5.onet.pl

Drodzy Państwo, Założenie Internetu, jak wiadomo, wymaga telefonu, komputera i modemu. Samą stronę techniczną realizuje wiele firm, dość zajrzeć do działu ogłoszeń gazet codziennych i specjalistycznych. Inną sprawą jest, kto poniesie koszty instalacji i obsługi. Ministerstwo Edukacji Narodowej wprowadza na razie program "Internet w każdej gminie". Wkrótce zacznie się realizacja programu "Internet w każdym gimnazjum". Na razie nie ma programu dla wszystkich szkół. W sprawach dotyczących szczegółów technicznych możecie się zwrócić do specjalisty z Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie, mgra Andrzeja Cichego: A może Wasza gmina sfinansuje wejście szkoły do Internetu?

Gimnazjum dla dzieci upośledzonych umysłowo

Poszukuję informacjii na temat utworzenia gimnazjum dla dzieci upośledzonych umysłowo. Jakie warunki trzeba, spełnić żeby utworzyć takie gimnazjum. Informacje proszę przesłać na adres e-mail: 111273@friko6.onet.pl. Z góry dziękuję.

Droga Pani Tereso, Ogólne zasady tworzenia szkół dla dzieci upośledzonych umysłowo opisuje "Ustawa o systemie oświaty", natomiast Panią zapewne interesuje wiele szczegółów. Informacje co do nich sprawie może Pani uzyskać w Ministerstwie Edukacji Narodowej, w Departamencie Kształcenia i Wychowania, telefon: (0-22)628-04-61 w. 837, 634 lub 642.

Pytanie o liczbę dzieci w klasie po reformie

Chciałbym zapytać, czy zgodnie z reformą liczba dzieci w jednej klasie (dotyczy klas 1-3) jest jakoś ograniczona. Proszę uprzejmie o podanie numeru telefonu, pod którym można zdobyc informacje na temat reformy. Z poważaniem. Arkadiusz Masny w imieniu dr Danuty Masnej.
Arkadiusz Masny: diver1@polbox.com

Panie Arkadiuszu, Z najświeższych informacji, jakie uzyskałam w MEN, wynika, że nie ma przepisów ograniczających liczbę dzieci w klasie w zreformowanej szkole. Założenia dotyczące finansowania szkół mówią o 26 uczniach w klasie. Chodzi tu jednak o "uczniów przeliczeniowych" - istnieją jednak przeliczniki dla szkół wiejskich, specjalnych itp. Bliższe dane można uzyskać w MEN pod numerem telefonu: (0-22) 629-00-59 oraz w Internecie na stronach: www.men.waw.pl

Plan edukacyjny szkoły podstawowej

Serdecznie proszę o przesłanie mi struktury lub wzoru planu edukacyjnego i wychowawczego szkoły podstawowej. Z góry serdecznie dziękuję.
mun@kki.net.pl

Według założeń reformy, każda szkoła układa swój własny plan dydaktyczno-wychowawczy, który jest wynikiem pracy całej rady pedagogicznej. Na pewno nie jest łatwo ułożyć go po raz pierwszy. Może w tym pomóc wykształcony w programie Nowa Szkoła edukator (jest ich blisko 3000, więc na pewno znajdzie sie ktoś w pobliżu). Warto także posłużyć sie wydanymi przez MEN książeczkami Biblioteczki Reformy (nr 7, 8, 11, 13). Gotowe programy nauczania zintegrowanego, blokowego oferują nauczycielom WSiP SA, na ich podstawie ułożenie planu dydaktyczno-wychowawczego będzie łatwe.
Życzymy powodzenia.

Ocena z zachowania

Czy mogliby mi Państwo udzielić jakichkolwiek informacji na temat oceny zachowania i jej kryteriów?
Gosia Sipowicz, moon_gs@poczta.onet.pl

Informacje, czym jest nowoczesne ocenianie, zarówno zewnątrzszkolne, jak wewnątrzne, zawarte sa w 17. tomiku Biblioteczki Reformy. Te materiały zostały wysłane do wszystkich szkół, można więc do nich zajrzeć na miejscu. Na str. 11. podano fragmenty rozporządzenia MEN dotyczące ocen z zachowania: pr. 9, 10. Zgodnie z założeniami reformy, to jednak rada pedagogiczna szkoły ustala kryteria ocen z zachowania. Wychowawcy klas muszą o nich powiadomić uczniów. Muszą też ich poinformować, jak mogą poprawić już ustaloną ocenę.