Podstawa programowa

Jest to zasadniczy akt prawny, ustalany przez Ministra Edukacji Narodowej, regulujący działania edukacyjne i wyznaczający kierunki pracy nad koncepcją edukacji w danej szkole, umożliwiający powstawanie różnych szkolnych i ogólnopolskich programów nauczania. Pozostawia jednak dużą dowolność nauczycielowi w zakresie sposobu realizacji wspomagania uczniów w uzyskiwaniu założonych osiągnięć. Podstawy programowe określają cele i zadania kształcenia szkolnego oraz podkreślają, że nauczanie ma sprzyjać rozwojowi ucznia, a nie ograniczać się do realizacji materiału. Zawierają także kanon podstawowych treści nauczania: precyzują, jakie sprawności i umiejętności powinien opanować uczeń w trakcie kształcenia, wskazują, jakim postawom powinno sprzyjać nauczanie i wychowanie w szkole. Podstawy programowe mają stanowić punkt wyjścia do opracowania programów nauczania poszczególnych przedmiotów lub bloków przedmiotowych i programów edukacyjnych, a także programów wychowawczych.
Podstawa programowa:

• ma charakter ramowy, wyznacza w sposób ogólny sens poszczególnych etapów kształcenia oraz dziedziny kształcenia w postaci przedmiotów, bloków przedmiotowych lub pewnych zestawów treści i zadań, których realizacja nie może się odbywać w ramach nauczania jednego przedmiotu - tzw. ścieżek edukacyjnych;
• z jednej strony ma zapewnić jednolitość polskiego systemu edukacyjnego, określając wyraźnie jego wspólny fundament, z drugiej zaś - pozostawić miejsce na autonomię dla twórców szczegółowych programów i działania poszczególnych nauczycieli i zespołów nauczycielskich;
• wprowadza koncepcję kształcenia, rozumianego nie jako "realizacja haseł programowych", lecz zintegrowanego przekazu informacji, rozwijania umiejętności oraz pomocy w odkrywaniu wartości, czyli - mówiąc ogólnie - zintegrowania celów poznawczych, kształcących i wychowawczych;
• ukierunkowuje kształcenie w stronę podkreślenia powiązań między poszczególnymi dziedzinami wiedzy, rozbudowuje problematykę ułatwiającą kontakt ze współczesnymi przemianami cywilizacyjnymi (np. problemy informacji) i funkcjonowanie w otaczającej rzeczywistości (np. wychowanie obywatelskie);
• eksponuje kształcenie w kierunku nabycia umiejętności uczenia się, percepcji nowych informacji, odnajdywania się w nowych sytuacjach, w szybko zmieniającym się świecie.

Podstawy programowe są zawarte w następujących rozporządzeniach: Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół - DzU 2002 nr 51 poz. 458, a dla kształcenia w profilach w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w profilach kształcenia ogólnozawodowego - DzU 2002 nr 50 poz. 451.