Egzamin maturalny,

Egzamin zwany "nową maturą" to forma oceny poziomu wykształcenia ogólnego absolwentów liceów ogólnokształcących, techników i liceów profilowanych. Podstawowe założenia egzaminu maturalnego:

• prace maturalne sprawdzają zewnętrzni egzaminatorzy,
• w całym kraju obowiązują jednakowe zestawy egzaminacyjne,
• istnieje możliwość wyboru przedmiotów dodatkowych, które zdający preferuje ze względu na wymagania rekrutacyjne wybranej przez niego uczelni,
• język polski i wybrany język obcy nowożytny jest obowiązkowy,
• istnieje możliwość poprawienia wyników egzaminu lub - po zdaniu egzaminu na poziomie podstawowym - możliwość wyboru poziomu rozszerzonego, w kolejnych sesjach egzaminacyjnych.

Ostateczny kształt egzaminu maturalnego przeprowadzanego od 2005 roku nie jest jeszcze przesądzony, dalej toczą się dyskusje, a w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu jest przygotowywana kolejna zmiana rozporządzenia. Na podstawie obowiązujących, na dzień 1 października 2002 r., regulacji prawnych egzamin maturalny obejmować będzie trzy przedmioty obowiązkowe:

1. język polski (egzamin pisemny i ustny),
2. język obcy nowożytny (egzamin pisemny i ustny),
3. matematyka (egzamin pisemny),
4. przedmiot do wyboru: geografia, historia, biologia, chemia, fizyka z astronomią, wiedza o społeczeństwie (egzamin pisemny) oraz - dla mniejszości narodowych - język ojczysty, jako czwarty przedmiot obowiązkowy.

Nieobowiązkowo każdy absolwent ma prawo zdawać egzamin maturalny z więcej niż jednego przedmiotu maturalnego.
Maturzysta decyduje, na jakim poziomie (podstawowym czy rozszerzonym) będzie zdawać egzamin i tylko z tego poziomu rozwiązuje arkusz egzaminacyjny, przy czym egzaminy z przedmiotów nieobowiązkowych dotyczą tylko poziomu rozszerzonego.
Do egzaminów z języków obcych przystępują wszyscy - certyfikaty językowe nie stanowią podstawy do zwolnienia z egzaminu.
Egzamin maturalny składa się z dwóch części: wewnętrznej i zewnętrznej.
Część wewnętrzna jest egzaminem ustnym, zdawanym w szkole, do której zdający uczęszcza. Tę część oceniają przedmiotowe zespoły egzaminacyjne, w skład których wchodzą nauczyciele (egzaminatorzy) z danej szkoły, z czego jeden z nich musi być wpisany do ewidencji egzaminatorów przez Centralną Komisję Egzaminacyjną (CKE).
Część zewnętrzna jest egzaminem pisemnym i polega na rozwiązaniu zadań egzaminacyjnych zawartych w arkuszach egzaminacyjnych. Zadania te są ustalane centralnie i obowiązują we wszystkich szkołach w Polsce. Część zewnętrzna jest przeprowadzana również w szkole maturzysty, ale prace są oceniane przez egzaminatorów zewnętrznych.
Zasady przeprowadzania egzaminów maturalnych szczegółowo określa kilkakrotnie już zmieniane Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 marca 2001 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych - DzU 2001 nr 29 poz. 323 i nr 128 poz. 1419 oraz DzU 2002 nr 46 poz. 433 i nr 155 poz. 1289.
Rozporządzenie to określa także termin wprowadzenia "nowej matury" - miała to być sesja wiosenna roku szkolnego 2001/2002, jednak obecne kierownictwo resortu podjęło decyzję o odroczeniu "nowej matury", wyznaczając termin jej wprowadzenia na rok 2005.
Do tego czasu absolwenci będą zdawać egzamin dojrzałości, zgodnie z zasadami określonymi w wymienionym rozporządzeniu - przy czym wyjątkowo w roku szkolnym 2001/2002 dopuszczono zdawanie egzaminu maturalnego, po złożeniu przez maturzystę pisemnej deklaracji do dnia 30 listopada 2001 r. (§ 2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 6 listopada 2001 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych).