Program Young Learners

Poziom języków obcych w Polsce nie spełnia standardów Unii Europejskiej, w której na czele podstawowych umiejętności ważnych dla budowania wspólnej Europy, tzw. kompetencji kluczowych, umieszczono znajomość języków obcych (Konferencja Key competences for Europe, Bern, March 1996). W Polsce szczególnie nabrzmiałym problemem są duże różnice w dostępności do nauki języków zachodnich w środowiskach miejskich, a zwłaszcza w dużych miastach, a możliwościami, jakie w tej dziedzinie oferują szkoły wiejskie. Obowiązkowa nauka języka w szkołach podstawowych na wsi oznacza najczęściej naukę rosyjskiego z racji zatrudniania filologów tylko tej specjalności. Mamy więc dobrze wyposażone szkoły miejskie, w których nauka języków zachodnich rozpoczyna się wcześnie, nierzadko od pierwszej klasy, i szkoły na wsi, gdzie piętnastoletni absolwenci dotychczasowej szkoły podstawowej zetknęli się wyłącznie z językiem rosyjskim. Konieczność zmiany tego stanu rzeczy wiąże się z jednym z trzech podstawowych celów reformy oświaty: wyrównywania szans edukacyjnych młodzieży wiejskiej i miejskiej.

Instytucje zagraniczne wspierające rozwój kształcenia i doskonalenia nauczycieli języków obcych, British Council i Goethe Institut wystąpiły z inicjatywą pomocy w przygotowaniu nauczycieli języków obcych w zakresie nauczania najmłodszych uczniów (klas 1-3, a nawet 0-3), tzw. Young Learners.

Projekt ten jest na etapie przygotowania osób, które w dalszych etapach będą kształciły przyszłych edukatorów (teacher trainers). Ich zadaniem będzie kształcenie nauczycieli nauczania początkowego w zakresie nauczania języka angielskiego i niemieckiego najmłodszych uczniów. Obecnie wyszkolono także 8 osób mających kwalifikacje do kształcenia przyszłych edukatorów (trainer trainers) w zakresie języka angielskiego.

Program Young Learners adresowany jest do czynnych nauczycieli nauczania początkowego, których jest w Polsce ponad 80 tys. Ze względu na niż demograficzny, dopływ nowych nauczycieli do tej specjalności będzie utrudniony, chociaż w najbliższych latach należy się spodziewać wzrostu urodzeń. Instytucje kształcące nauczycieli nauczania początkowego (uniwersytety, WSP, kolegia) nadal działają i dobrze byłoby pomyśleć o włączeniu kształcenia językowego w zakresie nauczania najmłodszych do programu studiów nauczania początkowego.

Przeszkodą w realizacji programu Young Learners w kolegiach, na uniwersytetach i w WSP jest brak dostatecznej liczby specjalistów w instytucjach kształcących nauczycieli. W tej dziedzinie poczyniono już pierwsze kroki, część edukatorów (teacher trainers) pracuje w kolegiach. Kolejną barierą jest słabe przygotowanie językowe przyszłych studentów i słuchaczy instytucji kształcących nauczycieli.

Należy więc już na wstępie uwzględnić w rekrutacji przyszłych edukatorów osoby pracujące w kolegiach językowych i uczelniach oraz przygotować przyszłych studentów/słuchaczy do egzaminu wstępnego z języka niemieckiego i angielskiego na poziomie średnio zaawansowanym

Projekt przewiduje, że w instytucjach kształcących nauczycieli nauczania początkowego liczba godzin języka obcego wynosić będzie 540, to jest 180 godzin w ciągu roku, czyli 6 godzin tygodniowo. Metodyka nauczania Young Learners przewidziana jest na trzecim roku i będzie obejmować ok. 250 godzin. Do rozważenia pozostaje, przy uwzględnieniu lokalnych możliwości, czy kurs ten stanie się częścią zajęć w ciągu roku akademickiego, czy też będzie stanowił kurs grupujący uczestników na tygodniowych sesjach wyjazdowych. Za drugim rozwiązaniem przemawia jego większa efektywność, należy się jednak spodziewać, że kolegia przyjmą najbardziej prawdopodobny model pośredni.

Program "Young Learners" w kolegiach nauczycielskich

        JĘZYK                          METODYKA 
          |                              / \ 
          |                             /   \
 ------------------------------------------------------------ 
| Zwiększenie liczby   | Kurs metodyczny  | Kurs metodyczny  |         
| godz. języka do 540  | Y.L. w kolegium  | Y.L. "wyjazdowy" |
| (180 godzin rocznie) |    (tańszy)      |    (droższy)     |
 ------------------------------------------------------------

Lokalizacja kolegiów pilotażowych

Decyzja o podjęciu programu Young Learners należy do kolegium lub uczelni, można się jednak spodziewać, że najłatwiej będzie je rozpocząć w kolegiach nauczania początkowego zlokalizowanych w miejscowościach, gdzie znajdują się nauczycielskie kolegia języków obcych ze specjalnością jęz. angielskiego i niemieckiego, w których pracuje przeszkolony już teacher trainer (w lipcu roku 2000 kurs w zakresie języka angielskiego ukończą 23 osoby, a w zakresie języka niemieckiego 19 osób).

Obecnie, w wypadku jęz. angielskiego są to kolegia usytuowane w następujących miejscowościach:

1. Elbląg
2. Radom
3. Sandomierz /Tarnobrzeg
4. Sosnowiec /Katowice /Gliwice

Należy się spodziewać, że programem będą zainteresowane inne kolegia znajdujące się niedaleko siebie, np. Toruń /Włocławek/ Płock, a także uczelnie kształcące nauczycieli nauczania początkowego.

Projekt rozpoczął się w końcu roku 1999, a rozwinie się dopiero w latach następnych: 2001, 2002...

Ale może już dzisiaj warto się zacząć do niego przygotowywać?

Naszym czytelnikom, którzy ukończą kurs i zyskają uprawnienia nauczyciela języka obcego w edukacji najmłodszych polecamy doskonały kurs języka angielskiego wydany przez WSiP:
Irena Köstenbauer
English for Kids

Kurs przeznaczony głównie dla klas 1--3 szkół podstawowych, może być również stosowany w przedszkolach i "zerówkach". Łączy naukę angielskiego z zabawą, a także z nauką innych przedmiotów, np. śpiewu, plastyki, przyrody. Został dostosowany do poziomu rozwoju społecznego i poznawczego dziecka, dzięki czemu pozwala uczyć języka w sposób naturalny, w ciekawych i autentycznych kontekstach.