|
KLASYFIKACJA ZAWODÓW
Zgodnie z obowiązującymi przepisami publiczne szkoły zawodowe mogą prowadzić
kształcenie w zawodach ujętych w obowiązującej klasyfikacji zawodów szkolnictwa
zawodowego. W tym miejscu warto wyjaśnić, czym jest klasyfikacja zawodów.
Klasyfikacje zawodów i specjalności
Klasyfikacja Zawodów i Specjalności to spis zawodów i specjalności, tworzony
na podstawie założeń logicznych i zawodoznawczych, usystematyzowany według
nazewnictwa i kodu cyfrowego. W Polsce funkcjonują niezależnie dwie klasyfikacje:
Klasyfikacja
zawodów i specjalności, tzw. klasyfikacja gospodarcza
Klasyfikacja zawodów i specjalności jest to spis zawodów i specjalności
sporządzany dotychczas przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Klasyfikacja
ta jest dostosowana do Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów
(ISCO-88, International Standard Classification of Occupations) przyjętego
na XIV Międzynarodowej Konferencji Statystyki Pracy w Genewie w 1987 r.
i opracowanego przez Międzynarodową Organizację Pracy. Klasyfikacja ta
operuje tylko pojęciem "zawodu wykonywanego". Według tej klasyfikacji
miejscem przygotowania do zawodu może być zarówno szkoła, jak i miejsce
pracy. Klasyfikacja ta jest ściśle związana ze sferą pracy i wymienia
2344 zawody i specjalności ujęte w 10 wielkich grup.
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego, tzw. klasyfikacja szkolna
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego zawiera wykaz zawodów i specjalności
nauczanych w systemie szkolnym, typy szkół, w których może odbywać się
kształcenie, oraz ministrów właściwych dla zawodów, ministrów, na których
wniosek zawód został wprowadzony do klasyfikacji. Jest dokumentem opracowywanym
przez Ministra Edukacji Narodowej w porozumieniu z ministrami resortów
gospodarczych i ogłaszanym w rozporządzeniach MEN, publikowanych w Dzienniku
Ustaw.
W okresie powojennym opracowano dziewięć klasyfikacji zawodów. W latach
80. XX w. w kolejnych klasyfikacjach liczba zawodów i specjalności ulegała
stałemu ograniczaniu: klasyfikacja wprowadzona w 1982 r. obejmowała 527
zawodów ze specjalnościami, w 1986 r. - 241 zawodów ze specjalnościami
(klasyfikacja zawodów i specjalności szkolnictwa zawo-dowego). W 1993
roku wprowadzono klasyfikację zawodów szkolnictwa zawodowego, która zawierała
wykaz zawodów tzw. szerokoprofilowych,
bez specjalności. Klasyfikacja ta, po ostatniej nowelizacji w 1999 r.,
zawiera 179 zawodów szerokoprofilowych (DzU nr 4, poz. 9 z 1998 r.;
DzU nr 53, poz. 535 z 1999 r.).
W konsekwencji pozwoliło to, w ostatnich kilkunastu latach, zmniejszyć
liczbę zawodów prawie czterokrotnie. Takie działania wynikają z tendencji
do przechodzenia od kształcenia w wąskich specjalizacjach do kształcenia
szerokoprofilowego oraz przesunięcia kształcenia specjalistycznego na
końcową fazę edukacji.
Aktualny wykaz 179 zawodów szkolnictwa zawodowego jest zawarty w:
Podjęto prace nad kolejną nowelizacją wyżej wymienionego rozporządzenia,
zgodnie z wnioskami właściwych ministrów, o zmianę zapisów bądź wprowadzanie
nowych zawodów do klasyfikacji szkolnictwa zawodowego.
Do czasu określenia standardów kwalifikacji zawodowych kształcenie
zawodowe w zreformowanych szkołach nadal będzie realizowane w zawodach
ujętych w obowiązującej klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Między powyższymi klasyfikacjami występują różnice, wynikające stąd,
że zawody szkolne przygotowują do pracy na wielu stanowiskach przypisanych
do różnych zawodów funkcjonujących na rynku pracy. Jednakże w wielu przypadkach
nazewnictwo zawodów szkolnych i gospodarczych nie pokrywa się, co często
sprawia, że absolwent szkoły nie może znaleźć zatrudnienia w wyuczonym
zawodzie. Z kolei kwalifikacje nabywane w systemie pozaszkolnym (np. w
ramach kursów) czy w niepublicznych szkołach funkcjonują poza obowiązującą
klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego. Taki stan rzeczy nie sprzyja
modelowaniu szkolnictwa zawodowego z punktu widzenia kształcenia dla rynku
pracy. Dlatego też podjęto prace (realizowane przez Ministerstwo Edukacji
Narodowej i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej) nad przygotowaniem
jednolitej klasyfikacji zawodów i specjalności wraz z opisami zawodów.
Byłyby one wspólne dla rynku pracy oraz dla edukacji szkolnej i pozaszkolnej.
|