Zadanie 1. (1 pkt)
W tabeli zestawiono etapy cyklu menstruacyjnego człowieka, nie uwzględniając ich kolejności następowania.

Etapy	Zmiany zachodzące w organizmie kobiety
A	złuszczanie się śluzówki macicy
B	uwolnienie komórki jajowej
C	produkcja progesteronu przez ciałko żółte
D	produkcja estrogenów przez pęcherzyki jajnikowe

Uszereguj chronologicznie wymienione fazy cyklu menstruacyjnego, rozpoczynając od etapu oznaczonego literą A.

A ........... ........... ...........

Zadanie 2. (2 pkt.)
Rysunek przedstawia kolejne etapy syntezy białka.

a.	Określ miejsce zachodzenia w komórce etapu oznaczonego symbolem X.
	...................................................................................................................................................
b.	Podaj nazwę etapu oznaczonego symbolem Y.
	...................................................................................................................................................

Zadanie 3. (2 pkt.)
Poniżej wymieniono trzy typy relacji międzygatunkowych:

a – komensalizm,
b – mutualizm,
c – pasożytnictwo.

Wskaż właściwe nazwy relacji międzygatunkowych opisanych poniżej, wpisując przy każdym przykładzie odpowiednie oznaczenie literowe.

• Pchła pijąca krew psa
• Trzmiel zapylający kwiaty tojadu
• Bakterie żyjące w brodawkach roślin motylkowatych
• Lis polarny korzystający z resztek zdobyczy niedźwiedzia polarnego

Zadanie 4. (3 pkt.)
W tabeli zestawiono dane dotyczące zmian wartości ciśnienia krwi u dzieci od 2. do 14. roku życia.

Wiek (w latach życia)	Przeciętne ciśnienie krwi (w mmHg)
	skurczowe	rozkurczowe
2	100	60
6	101	64
10	110	72
14	119	76

a.	Sporządź wykresy ilustrujące zmiany przeciętnego ciśnienia skurczowego i rozkurczowego zachodzące wraz z wiekiem dziecka.

b.	Wskaż jeden wniosek wynikający z porównania przebiegu obu wykresów.
	...................................................................................................................................................
	...................................................................................................................................................

Zadanie 5. (2 pkt.)
Na schemacie przedstawiono przebieg trawienia hamburgera w przewodzie pokarmowym człowieka. Posiłek został spożyty o godz. 18.03. Literami oznaczono wybrane struktury anatomiczne układu pokarmowego.

a.	Podaj oznaczenia literowe dwóch struktur anatomicznych, w których były trawione białka pochodzące z hamburgera.
	...................................................................................................................................................
b.	Określ przedział czasowy, w którym treść pokarmowa przebywała w jelicie grubym.
	...................................................................................................................................................

Zadanie 6. (1 pkt)
U groszku allel odpowiadający za wysoki wzrost rośliny (T) jest dominujący w stosunku do allelu warunkującego niski wzrost rośliny (t). Roślinę będącą homozygotą dominującą ze względu na gen wzrostu skrzyżowano z osobnikiem heterozygotycznym. W wyniku tej krzyżówki otrzymano 200 nasion potomnych.

Podkreśl prawdopodobną liczbę roślin wyrosłych z nasion będących homozygotami dominującymi ze względu na gen wzrostu.

1. 75 osobników.
2. 50 osobników.
3. 100 osobników.
4. 200 osobników.

Zadanie 7. (2 pkt.)
Schemat przedstawia przebieg eksperymentalnego klonowania pewnego gatunku żaby.

a.	Wypisz oznaczenia literowe dwóch osobników identycznych pod względem genetycznym.
	...................................................................................................................................................
b.	Wyjaśnij, dlaczego z jaja oznaczonego cyfrą 2 nie rozwinął się zarodek żaby.
	...................................................................................................................................................
	...................................................................................................................................................
	...................................................................................................................................................

Zadanie 8. (2 pkt.)
Łąki są ekosystemami półnaturalnymi, utworzonymi przez człowieka na terenach wilgotnych po uprzednim wycięciu lasu. Regularne stosowanie zabiegów agrotechnicznych, takich jak koszenie czy wypas zwierząt hamuje sukcesję wtórną na łąkach w jej wczesnym stadium.

a.	W północno-wschodniej Polsce znajduje się park narodowy (utworzony w pierwszej połowie lat 90.), chroniący ekosystemy łąk bogate w gatunki roślin zielnych i ptaków. Podaj nazwę tego parku narodowego.
	...................................................................................................................................................
b.	Okazało się, że pozyskiwanie siana z łąk wspomnianego powyżej parku narodowego jest nieopłacalne i zaprzestano ich koszenia. Określ jeden wybrany skutek ekologiczny zaniechania umiarkowanej działalności rolniczej na terenie tych łąk.
	...................................................................................................................................................
	...................................................................................................................................................

Zadanie 9. (3 pkt.)
Poniższe stwierdzenia dotyczą zagadnień z fizjologii i anatomii człowieka. Zwróć szczególną uwagę na podkreślone w nich słowa lub wyrażenia.

1. Mocz jest transportowany z nerek moczowodem na zewnętrz ciała.
    
   .....................................................................................................................
2. Tętnicą płucną płynie krew odtlenowana.
    
   .....................................................................................................................
3. Pomiędzy poszczególnymi nerwami znajdują się połączenia synaptyczne.
    
   .....................................................................................................................
4. W uzębieniu stałym człowieka występują cztery rodzaje zębów.
    
   .....................................................................................................................

1. Określ prawdziwość stwierdzeń, wpisując literę P w ramkę przy zdaniach prawdziwych lub literę F – przy zdaniach fałszywych.
   
2. W wypadku zdań fałszywych zaproponuj poprawne określenia, którymi należałoby zastąpić podkreślone słowa lub wyrażenia.

Zadanie 10. (2 pkt.)
We współczesnej medycynie wyróżniamy bardzo wiele wąskich specjalizacji. Na przykład, dermatologia zajmuje się schorzeniami skóry, a stomatologia - chorobami i higieną zębów.

Określ, jakimi schorzeniami i problemami zdrowotnymi zajmują się następujący lekarze specjaliści.

• laryngolog – .....................................................................................................................
   
• kardiolog – ......................................................................................................................
   
• neurolog – ........................................................................................................................
   
• onkolog – .........................................................................................................................
   
• endokrynolog – ...............................................................................................................
   
• ortopeda – .......................................................................................................................

 

Zobacz schemat punktowania