Program NOWA SZKOŁA

Spis treści

• Wprowadzenie
• Cele projektu
• Główne elementy programu
  • Komponent szkoleniowy
  • Komponent materiały edukacjyne
• Odbiorcy efektów programu
• Ramowy terminarz prac przewidzianych w projekcie
• Informacje uzupełniające

Wprowadzenie

Jednym z najczęściej pojawiających się terminów, opisujących polską rzeczywistość jest termin zmiana. Zmiana dotyczy funkcjonującego obecnie systemu oświaty, a więc także systemu doskonalenia nauczycieli. Nauczycieli, którzy, we współpracy ze środowiskiem lokalnym, staną przed poważnym zadaniem wprowadzania tej zmiany. Jest to nowe zadanie. Nowe nie tylko dla nauczycieli, ale i dla systemu doskonalenia. Szkoły uzyskają większą niż dotychczas swobodę w kształtowaniu swojej oferty programowej. Nauczyciele, współpracując z koleżankami i kolegami z zespołu, będą tworzyć własne programy nauczania lub wybierać z tych, które dostępne będą na rynku programów.

Już teraz jednak kształtują się nowe potrzeby w obszarze doskonalenia nauczycieli, stymulowane zarówno stanowionymi rozwiązaniami prawnymi jak i trendami światowymi i europejskimi. Głónym zadaniem Programu NOWA SZKOŁA jest wsparcie systemu doskonalenia nauczycieli oraz szkół w obszarach podstawowych dla pracy szkoły: organizacji wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli, oceniania, nauczania interdyscyplinarnego oraz konstruowania programów nauczania.

I. Cele projektu

Głównym celem programu NOWA SZKOŁA jest wsparcie zmian wprowadzanych w systemie oświaty przez organizację ogólnopolskiego systemu doskonalenia kadr. Sprawnie funkcjonujący system doskonalenia, z wykorzystaniem istniejących instytucji i zespołów ludzkich, partnerów lokalnych oraz potencjału szkół, będzie w sposób efektywny wspomagać proces reformy i stanowić jej zaplecze. Program nie jest natomiast studium reformy systemu doskonalenia, choć proponuje pewne nowe rozwiązania wspierające proces zmian.

A. Cele długofalowe:

• wsparcie przygotowań szkół do przejęcia odpowiedzialności za reformę
• przygotowanie kadry wspierającej proces samorozwoju szkoły wyposażonej w materiały edukacyjne
• wsparcie procesu zapewniania dobrej jakości w doskonaleniu nauczycieli.

B. Cele krótkofalowe:

• wyszkolenie ponad 2200 edukatorów przygotowanych do wdrażania reformy w obszarach kluczowych, szkoleniowców zdolnych do samodzielnego opracowywania, prowadzenia oraz oceniania zajęć warsztatowych,
• opracowanie zestawu materiałów dla zespołów nauczycielskich w szkołach z zakresu konstruowania programów nauczania, oceniania, nauczania interdyscyplinarnego oraz wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli, rozumianego jako proces wspólnego podnoszenia własnych kompetencji zawodowych poprzez rozwiązywanie problemów.
• promocja działań proreformatorskich w obszarze doskonalenia nauczycieli.

II. Główne elementy programu

Proponowana procedura pozwala na wykorzystanie istniejącego w systemie doskonalenia potencjału. W stopniu wyższym niż dotychczas szkoła włączona jest w proces doskonalenia nauczycieli.

A. Komponent szkoleniowy

Szkolenia obejmują kilka grup przygotowywanych na następujących poziomach:

• CODN grupa 15 edukatorów autorów materiałów szkoleniowych oraz dwie grupy po 100 edukatorów każda
• 8-12 Wojewódzkich Ośrodków Metodycznych koordynujących szkolenia regionalne łącznie dwie grupy po 1000 edukatorów każda
• szkolenie liderów doskonalenia wewnątrzszkolnego (osób wspierających zespół nauczycieli danej szkoły/szkół w rozwoju profesjonalnym) realizowanego przez ośrodki metodyczne na poziomie wojewódzkim przy udziale wyszkolonych w programie kadr. Szkolenia te będą finansowane częściowo z funduszy centralnych, częściowo zaś z funduszy na doskonalenie nauczycieli, które będą w gestii szkół i samorządów terytorialnych (rok 1999).

Każda z wymienionych grup jest merytorycznie przygotowana do poprowadzenia szkoleń dla kolejnego piętra kaskady szkoleniowej -- grupa "15" szkoli dwie grupy "100" edukatorów, które szkolą następnie dwie grupy po "1000"edukatorów, którzy szkoli liderów doskonalenia wewnątrzszkolnego (schemat w załączeniu). Organizacyjnie za funkcjonowanie struktury szkolenia odpowiedzialne są poszczególne instytucje systemu doskonalenia (CODN i ośrodki metodyczne). Merytorycznie szkolenia będą dotyczą przede wszystkim tematów takich jak : ocenianie, konstruowanie programów nauczania, nauczanie interdyscyplinarne, wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli. Prócz tego szkolenie obejmuje zagadnienia z zakresu kompetencji związanych z prowadzeniem zajęć warsztatowych z grupami dorosłych.

2. Grupy wsparcia

Program nie ma charakteru jednorazowego przedsięwzięcia. Cykl szkoleniowy obejmuje także metodykę pracy lokalnych grup wsparcia. Ich głównym zadaniem będzie wymiana doświadczeń na poziomie lokalnym oraz wypracowanie wspólnych rozwiązań w okresie prac nad ofertą programową szkół a następnie podczas jej wdrażania. Grupy wsparcia będą funkcjonowały wyłącznie tam, gdzie pojawi się taka potrzeba. Nie mają one charakteru nowej struktury instytucjonalnej, są raczej sposobem na podnoszenie profesjonalnych kompetencji środowiska nauczycielskiego. Miejsce wokół którego mogłyby się organizować to: aktywne szkoły, ośrodki metodyczne, gminy, stowarzyszenia profesjonalne. Sprawny przepływ informacji o dokonaniach poszczególnych szkół i ośrodków, jest jedną z kluczowych kwestii szczególnie w okresie wprowadzania zmian.

3. Podsumowanie

Efekty:
przeszkolona kadra, mogąca skutecznie wspomagać proces wypracowywania przez zespoły nauczycielskie oferty programowej szkoły oraz organizować doskonalenie nauczycieli w tym zakresie. Funkcjonują lokalne grupy wsparcia wspomagające i przyspieszające proces zmiany.

Nowe elementy:

• funkcjonują liderzy doskonalenia wewnątrzszkolnego - we współpracy z dyrektorem placówki oświatowej dbający o wewnątrzszkolną ofertę doskonalenia nauczycieli organizowaną w oparciu o zasoby wewnętrzne i zewnętrzne
• lokalne grupy wsparcia organizują przepływ informacji i doświadczeń

B. Komponent materiały edukacyjne

Podstawowe materiały edukacyjne zostaną wypracowane przez GRUPĘ 15 ekspertów w czterech kluczowych obszarach tematycznych:

• ocenianie
• nauczanie interdyscyplinarne
• konstrukcja programów nauczania
• wewnątrzszkolne doskonalenia nauczycieli

Materiały te adresowane są do zespołów nauczycielskich i mają charakter materiałów szkoleniowych. W formie scenariuszy zajęć przedstawiona zostaje propozycja jak pracować nad konkretnymi rozwiązaniami. Materiały stanowić będą podstawę do opracowania programów szkoleń dla edukatorów i liderów doskonalenia wewnątrzszkolnego nauczycieli. Szkolenia kolejnych grup (100 -1000 - oraz liderów doskonalenia wewnątrzszkolnego) stworzą okazję do przetestowania, rozbudowywania i ewentualnej modyfikacji materiałów. Istotnym walorem materiałów szkoleniowych będzie to, iż pisane będą one w formule otwartej umożliwiającej uzupełnianie materiałów w miarę pojawiania się nowych pomysłów i rozwiązań. Mamy też nadzieję, ze materiały te pobudza rynek autorski i wydawniczy kierunkując go na obszar doskonalenia warsztatu nauczycielskiego.

2. Materiały uzupełniające

Jako uzupełnienie i rozwinięcie materiałów podstawowych powstaną dwie kategorie materiałów:

• materiały o charakterze scenariuszowym oraz studia przypadków dotyczące kluczowych obszarów tematycznych (patrz pkt. B 1) przygotowane przez przeszkolonych w czasie programu edukatorów.
• pozycje o charakterze monograficznym rozwijające szczegółowe wątki związane z głównymi obszarami tematycznymi pisane na zamówienie.
• pozycje o charakterze antologii tekstów mogących stanowić wsparcie merytoryczne odbiorców.

Efekty:
zespoły nauczycielskie dysponują zestawami materiałów szkoleniowych wspierających proces tworzenia programów nauczania. Na podstawie materiałów powstają programy szkoleń dla edukatorów i liderów doskonalenia wewnątrzszkolnego.

Nowe elementy:

• zestaw materiałów szkoleniowych opracowanych w nowoczesnej formule poradnika, ilustrowany studiami przypadków,
• zestaw materiałów uzupełniających.

III. Odbiorcy efektów programu

Odbiorców efektów programu jest kilku. Najważniejszym i końcowym odbiorcą jego efektów jest uczeń, do którego adresowana jest oferta szkoły. Skupmy się na tych, którzy tę ofertę tworzą lub wspomagają jej tworzenie - szkole i systemie doskonalenia. Podsumujmy to w formie syntetycznej.

A. Szkoła

• materiały szkoleniowe,
• przeszkolony w ramach szkolenia podstawowego specjalista (lider doskonalenia wewnątrzszkolnego) działający we własnym środowisku lokalnym,
• szerszy dostęp do specjalistów zewnętrznych (GRUPY 15 - 200 - 2000 przeszkolone w ramach programu). możliwość stworzenia lokalnych sieci wsparcia.

B. System doskonalenia nauczycieli

• przygotowana i wyposażona w materiały kadra,
• początki rozwoju wewnątrzszkolnego systemu doskonalenia nauczycieli stanowiącego wzbogacenie dotychczasowej sieci placówek doskonalenia nauczycieli,
• możliwość skutecznego i bardziej elastycznego reagowania na potrzeby zespołów nauczycielskich,
• zapoczątkowanie prac nad standardami jakości w systemie doskonalenia nauczycieli.

C. Samorządy terytorialne

Program ten okazać się może także interesujący dla samorządów lokalnych, dla których oświata stanowi jedną z kluczowych kwestii zarówno w kontekście finansowym jak i merytorycznym. Doskonalenie bowiem w sposób naturalny, w stopniu pełniejszym, niż dotychczas, może się stać stałym elementem życia szkolnego, również poprzez osobę lidera doskonalenia wewnątrzszkolnego współpracującego ściśle z dyrektorem szkoły.

W konsekwencji stwarza to szansę na lepszy, bardziej nowoczesny program szkolny. Program Nowa Szkoła wspiera jakość, a jakość nauczania jest jednym z podstawowych problemów postrzeganych przez samorządy.

D. MEN

Efekty programu powinny być także istotne dla jednostek zarządzających w oświacie : Ministerstwa Edukacji Narodowej i Kuratoriów Oświaty. Dotyczy to zarówno wsparcia szkół w procesie prac nad programami szkolnymi jak i przygotowania systemu doskonalenia do nowego zadania jakim jest reforma programowa.

IV. Ramowy terminarz prac przewidzianych w projekcie

V. Informacje uzupełniające

A. Ewaluacja programu

W czasie programu prowadzona jest stała ewaluacja programu, umożliwiająca ocenę jego przebiegu oraz ewentualne korekty merytoryczne. Każdy z komponentów jest poddawany osobno ocenie, a efekty zostaną zestawione w następujących raportach:

• o cyklu szkoleniowym 15,
• o materiałach edukacyjnych,
• o przebiegu szkoleń 200 edukatorów,
• o wynikach szkoleń 2000 edukatorów,
• o szkoleniu liderów doskonalenia wewnątrzszkolnego,
• raport podsumowujący.

B. Informacja i promocja

Informacja o przebiegu programu jest dostępna w sieci internetowej pod adresem serwera CODN www.codn.edu.pl. Tam też umieszczane są bieżące informacje o programie. Jednocześnie informacja o programie jest dostępna we wszystkich Wojewódzkich Ośrodkach Metodycznych.

Program realizowany jest przez Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli we współpracy z wojewódzkimi placówkami doskonalenia nauczycieli. Program koordynowany jest przez ogólnopolski zespół koordynacyjny działający przy CODN.

Adres kontaktowy: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli
Al.Ujazdowskie 28
00-478 Warszawa
tel. 621-30-31 w.310, 621-48-00
adres internetowy: www.codn.edu.pl
adres e-mail: codn1@ikp.atm.com.pl