NASZA NOWA KARTA

Nareszcie...

W końcu przebiła się przez związki, parlament, podpisał ją prezydent! Urodziła się w nowej szacie, w miejsce starej Karty Nauczyciela uchwalonej pospiesznie w stanie wojennym, która miała dawać nauczycielom przywileje . Przywileje -- jak się później okazało -- iluzoryczne. W okresie wyżu demograficznego lat osiemdziesiątych ściągnięto do zawodu i mianowano wielką liczbę nauczycieli. To posunięcie władz załatało chwilowo braki kadrowe. Wkrótce jednak okazało się, że wyż się skończył, następujący po nim dołek na krzywej demograficznej jest głębszy, niż się spodziewano i zwolnienia są nieuchronne. Pod rządami starej ustawy zwolnienia nie mogły dotyczyć najsłabiej wykształconych i najgorzej pracujących nauczycieli. Karta zrównała wszystkich, i tych znakomitych, i tych kiepskich, niedbałych. Nie darmo eksperci OECD badający naszą oświatę na przełomie 1995/96 rok nazwali ją "kulą u nogi polskiego systemu edukacji".

Nowa Karta wprowadza nowe zasady wynagradzania nauczycieli, znaczne podwyżki, niestety rozłożone w czasie na trzy lata. Jak wiadomo, dotychczasowe płace zależały najbardziej od stażu pracy, następnie od formalnego wykształcenia, natomiast jakość pracy od niedawna mogła być nieznacznie nagrodzona zwiększonym dodatkiem motywacyjnym. Nowe szczeble kariery zawodowej nauczyciela: od stażysty, poprzez kontraktowanego, mianowanego po dyplomowanego wiążą się ze znacznymi podwyżkami na każdym nowym stanowisku.

Średnie wykształcenie nauczyciela stażysty wynosi odtąd 82% przeciętnego wynagrodzenia w sferze budżetowej i to się nie zmieni przez najbliższe dwa lata. Natomiast w roku 2002 nauczyciel kontraktowy ma zarabiać 1,25 tego, co stażysta, mianowany 1,75, a dyplomowany 2,25. W tym roku te współczynniki będą bardziej płaskie: 1,21, 1,45, i 1,50.

W bieżącym roku oznacza to:

• stażysta ma zarabiać 1222 zł brutto,
• nauczyciel kontraktowy - 1479 zł ,
• nauczyciel mianowany - 1772 zł.

Oznacza to średni wzrost płacy o 111 zł. Nauczyciele dostaną podwyżkę naliczoną od stycznia jeszcze przed wakacjami. Minister Irena Dzierzgowska powiedziała: "Parę miesięcy zajmie przeniesienie nauczycieli w nowy system awansu. Samorządy lokalne muszą stworzyć nowy system dodatków, ponaliczać nowe wynagrodzenia. Od września nauczyciele ubiegający się o awans rozpoczną staże. Nikt nie awansuje automatycznie, postawimy wysokie wymagania."

Interpretacja niektórych postanowień nowej ustawy budzi wiele emocji. Krytycy obawiają się, że zapewnienie automatycznego mianowania wszystkim dotychczas mianowanym nauczycielom powieli istniejący stan rzeczy. Ministerstwo uspakaja, że skutki nowej Karty prawdziwie zaowocują po dłuższym czasie, gdy "stara kadra" odejdzie na emeryturę.

Prezes ZNP Sławomir Broniarz z kolei obawia się ruchomego pensum. Powtarzam: ruchomego, czyli zmiennego. Przecież ono zawsze będzie korzystniejsze dla nauczyciela! Każdy z nas wie, że godzina nadliczbowa warta jest ok. 2/3 godziny z pensum, bo taka część roku "wypada" z powodu świąt, wakacji, wycieczek. Czyli ruchome pensum to kolejny element możliwej podwyżki!

Pełny tekst Karty Nauczyciela znajduje się na stronach internetowych MEN.